Vreedzame School

De Al Islaah hanteert de werkwijze van de Vreedzame school. Dit is een middel om de ontwikkeling van sociale competentie en democratisch burgerschap vorm te geven. Het beschouwt de klas en de school als een leefgemeenschap, waarin leerlingen zich gehoord en gezien voelen, een stem krijgen, en waarin leerlingen leren om samen beslissingen te nemen en conflicten op te lossen. Hiermee willen we bereiken dat leerlingen zich verantwoordelijk voelen voor de sfeer in de school en in de klas.

Het hart van De Vreedzame School wordt gevormd door een lessenserie.

§  op een positieve en zorgzame manier met elkaar om te gaan

§  op een democratische manier met elkaar beslissingen te nemen

§  constructief conflicten op te lossen

§  verantwoordelijkheid te nemen voor elkaar en voor de gemeenschap

§  open te staan voor verschillen tussen mensen.

Het programma wil niet alleen kinderen bovenstaande sociale competenties leren, maar vooral ook een positief sociaal en moreel klimaat in de school creëren, waar een opvoedende werking van uitgaat.

 

Vanuit de Vreedzame gedachte heeft de Al Islaah onderstaande grondwet opgesteld:

 

In de dagelijkse onderwijspraktijk dragen wij deze grondwet uit en nodigen we leerlingen uit dit ook te doen. Deze grondwet omvat een set basisregels die vervolgens uitgewerkt kunnen worden in concrete verwachtingen ten aanzien van het gedrag.

Die regels komen voort uit onze pedagogische doelstellingen (de belangrijkste waarden) van de school. De Vreedzame School biedt hiervoor een expliciet pedagogisch kader. Zoals eerder vermeld, is het streven met het programma van De Vreedzame School dat leerlingen:

op een democratische manier gezamenlijk besluiten kunnen nemen;

conflicten constructief kunnen oplossen;

zich zorgzaam en verantwoordelijk opstellen ten aanzien van de gemeenschap;

openstaan voor verschillen tussen mensen.

Deze doelen zijn terug te vinden in de thema’s van de lesblokken, in positieve bewoordingen gevat:

Blok 1: We horen bij elkaar

Blok 2: We lossen conflicten zelf op

Blok 3: We hebben oor voor elkaar

Blok 4: We hebben hart voor elkaar

Blok 5: We dragen allemaal een steentje bij

Blok 6: We zijn allemaal anders

     

In elke klas wordt aandacht besteed aan bovenstaande thema’s. Dit doen we onder andere m.b.v. de wekelijkse lessen vanuit de methode, groepsvergaderingen, het inbouwen van routines om elkaar opstekers te geven en het dagelijks in- en uit checken (Hoe zitten we erbij?). Vreedzaam is meer dan een methode, het is een manier van omgaan met elkaar. Het vreedzame gedachtegoed is dan ook verweven in onze dagelijkse praktijk.

Ook op schoolniveau zetten wij verschillende activiteiten in, waarmee we de grondwet vertalen naar de praktijk:

 

Vanaf groep 6 mogen leerlingen solliciteren voor deelname aan de leerlingenraad. Deze leerlingen presenteren zich in de groep, waarna er gestemd wordt. Vanuit alle groepen 6 t/m 8 is er ruimte voor 2 afgevaardigden die plaats nemen in de leerlingenraad. De leerlingenraad spreekt met elkaar over vraagstukken die leven onder leerlingen en bedenkt plannen om de school nog mooier, fijner en leuker te maken. Elk schooljaar wordt de leerlingenraad opnieuw samengesteld.

 

Vanuit de Vreedzame school is er veel aandacht voor het zelfstandig oplossen van conflicten. We streven ernaar dat alle conflicten worden opgelost, zodat alle leerlingen met een fijn gevoel naar huis gaan. Naast de structurele aandacht voor het oplossen van conflicten in elke klas, willen wij op de Al Islaah vanaf schooljaar 2021-2022 gaan werken met leerling-mediatoren. Dit zijn leerlingen die helpen bij het oplossen van conflicten. Elk jaar krijgen de leerlingen van groep 7 een training tot mediator aangeboden, waarna ze ervoor mogen kiezen om te solliciteren. Vervolgens krijgen zij in groep 8 de rol van mediator. Dit houdt in dat zij in de lunchpauze op het plein aanwezig zijn, herkenbaar aan een gele pet, om leerlingen te helpen bij het oplossen van conflicten. Hierbij is het doel om te streven naar een win-win oplossing. Naast hun belangrijke taak op het plein, hebben de mediatoren een voorbeeldfunctie in de school als het gaat om het uitdragen van de grondwet. De mediatoren worden aan de start van elk schooljaar op een feestelijke manier aan de school voorgesteld.

 

Uitdragen van een positieve sociale en morele norm

Gedrag wordt voor een groot deel bepaald door de sociale norm in de omgeving. Leerlingen zijn gevoelig voor de vraag: ‘wat wordt er hier van mij verwacht?’ Om positief gedrag van leerlingen te stimuleren willen we expliciet een positieve sociale en morele norm uitdragen. Dit doen we onder andere door bijvoorbeeld:

de omgangsafspraken en het logo van De Vreedzame School hangen zichtbaar in de klas;

directe correctie van gedrag van kinderen dat haaks staat op de norm;

aanwezigheid van de directeur bij de ingang van de school om de leerlingen ’s ochtends te begroeten, een opsteker te geven, belangstellend te informeren, enzovoort.

 

We willen alle leerlingen het gevoel geven dat ze onderdeel zijn van de leefgemeenschap die de school en de klas vormen, dat hun aanwezigheid ‘verschil maakt’ en dat de klas of de school minder leuk zijn als hij of zij er niet bij is. Dit doen we onder andere door kinderen veel te laten samenwerken met verschillende leerlingen (met behulp van coöperatieve werkvormen), door samen omgangsafspraken te maken, samen te bedenken welke taken er in de klas zijn en die met elkaar verdelen, of als klas de maandopening voor andere klassen te verzorgen. In het begin van het schooljaar besteden we veel aandacht aan de vorming van een positieve groep in alle klassen (met de lessen van blok 1 van De Vreedzame School en de Gouden Weken).

 

Het voorgaande heeft evenzeer betrekking op de school. Het maakt veel uit of leerlingen zich verbonden voelen met de school als geheel als zij de school als een gemeenschap ervaren. Die gemeenschap bestaat dan − als het goed is − uit alle andere leerlingen, alle leerkrachten en alle ouders.

 

We vinden het heel belangrijk dat alle leerlingen een goede relatie hebben met hun eigen leerkracht. Dat is een belangrijke voorwaarde voor een gevoel van veiligheid. We vragen van onze leerkrachten dat ze investeren in  het leren kennen van de eigen leerlingen en in de onderlinge relatie. Ieder kind moet voelen dat het er toe doet, dat de leerkracht het fijn vindt dat hij of zij er vandaag weer is. Alle leerkrachten zorgen ervoor dat ze aan het begin van het jaar tussen de bedrijven door met iedere leerling een gesprekje voeren over persoonlijke zaken als: dingen waar ze tegenop zien, die ze leuk vinden of spannend, hoe het thuis gaat en wat ze graag doen na schooltijd.

 

Als de klas een gemeenschap is, dan voelen leerlingen zich betrokken bij en medeverantwoordelijk voor wat er gebeurt in de klas. Bij ons op school krijgen leerlingen een stem, en leren zij die stem op een verantwoorde wijze te gebruiken. We geven leerlingen niet zozeer een stem om op te komen voor hun eigen belang, maar we willen dat ze zich medeverantwoordelijk gaan voelen voor het algemeen belang. We willen dat zij hun steentje bijdragen aan het algemeen belang, aan de gemeenschap. En daar zullen ze zich eerder verantwoordelijk voor voelen als ze ook echt mogen meedenken en als ze serieus worden genomen.

Zo werken we met leerlingmediatoren, de leerlingenraad en GA! Junior sportcoaches. We laten oudere kinderen jongere kinderen helpen bij allerlei activiteiten. En – specifiek gericht op ongewenst gedrag als pesten – leren we de leerlingen dat ze op kunnen en moeten komen voor gepeste medeleerlingen, dat ze ‘verdedigers’ kunnen zijn.

 

We streven dus naar een positief sociaal klimaat, waarin ieder kind zich veilig voelt, waarin respect is voor elkaar en waarin iedereen makkelijk samenwerkt met iedereen. Een op het eerste gezicht eenvoudig, maar zeer belangrijk middel om hier toe te komen is het geven van ‘opstekers’, of complimenten.

Kinderen (niet alleen kinderen, dat geldt helaas ook voor ons volwassenen) hebben de neiging om de negatieve gedragingen te benoemen, en het positieve als vanzelfsprekend te beschouwen. In De Vreedzame School leren we iedereen heel bewust positief gedrag te benoemen in de vorm van een ‘opsteker’.

Als iedereen in de groep in staat is om elkaar complimenten te geven, en zo hun waardering voor elkaar uit te spreken, ontstaat er langzamerhand een steeds positievere sfeer in de groep. En daarmee een cultuur waarin het normaal is om de nadruk te leggen op wat goed gaat. Een klimaat waarin kinderen zich gehoord en gezien voelen, zich gewaardeerd weten, het gevoel hebben dat het er toe doet dat ze er zijn.

 

De Vreedzame school gaat over burgerschap en daarmee over opvoeden. We willen onze leerlingen klaarstomen om op eigen benen te staan in onze maatschappij, om goed te zorgen voor de ander, zichzelf en de omgeving.  Dit is iets wat we alleen samen met ouders kunnen en willen doen. We streven ernaar om de ouders zoveel mogelijk te betrekken bij de Vreedzame school. Dit doen wij d.m.v. het delen van foto’s en ervaringen, het delen van informatie over de verschillende thema’s en het organiseren van koffieochtenden. Ongeveer 5 keer per jaar wordt er een koffieochtend georganiseerd voor ouders. Het doel van deze ochtenden is drieledig: Ontmoeten, informeren en ervaringen delen. De koffieochtenden zijn van 8.30 uur tot 9.15 uur en geheel vrijblijvend. Leuk als u een keer aansluit!

Wilt u meer weten over de vreedzame school?  Kijk dan op https://www.vreedzame.school/